Παρασκευή 30 Αυγούστου 2013

Ο συμβολισμός των συμβόλων


«Πρόκειται για αρχαιοελληνικό σύμβολο», δήλωσε ο βουλευτής της Χρυσής Αυγής Ηλ. Κασιδιάρης σχετικά με τη σβάστικα που έχει τατουάζ στο αριστερό του χέρι. Δεν έχουν περάσει πολλοί μήνες, άλλωστε, από τότε που η Χρυσή Αυγή είχε χαρακτηρίσει σε ανακοίνωσή της «αρχαιοελληνικό» τον φασιστικό χαιρετισμό Ελληνα ποδοσφαιριστή.
Είναι κοινή πρακτική για τη Χρυσή Αυγή η χρήση του αρχαιοελληνικού κόσμου ως «κολυμβήθρας του Σιλωάμ», στην οποία αναβαπτίζονται τα φασιστικά και ναζιστικά σύμβολα που ανέκαθεν
χρησιμοποιούσε, ώστε να καμουφλαριστούν τα πραγματικά ιδεώδη και η αυθεντική πολιτική της ταυτότητα. Και ο αγκυλωτός σταυρός και ο χαιρετισμός με ανάταση της χειρός υπήρξαν στην αρχαιότητα. Η υιοθέτησή τους, παρ” όλα αυτά, από τα φασιστικά καθεστώτα του 20ού αιώνα τα νοηματοδότησε εκ νέου με πολύ συγκεκριμένη σημασία και ανεξίτηλη χροιά.
Ο σταυρός ως προχριστιανικό σύμβολο απαντά σε διάφορους πολιτισμούς και ιστορικές περιόδους. Μετά τη σημασία όμως που του προσέδωσε η χριστιανική θρησκεία, δύσκολα θα πιστεύαμε κάποιον αν μας έλεγε ότι δεν τον χρησιμοποιεί με το χριστιανικό νόημα. Το ίδιο συμβαίνει και με τον διαβήτη και τον κανόνα, το εγγεγραμμένο σε κύκλο Α ή το σφυρί και το δρεπάνι, σύμβολα που συνδέθηκαν με πολύ συγκεκριμένες πολιτικές τάσεις.
Αλλωστε, η ελληνική αρχαιότητα βρίθει συμβόλων και συμβολισμών που παραπέμπουν σε αυτήν χωρίς να έχουν μεταλλαχθεί ιστορικά. Η σπείρα και ο διπλός πέλεκυς, μορφές θεοτήτων και ηρώων, ρήσεις μεγάλων ανδρών θα μπορούσαν να υιοθετηθούν από κάποια ιδεολογική τάση που θα ήθελε να τονίσει την προσήλωσή της σε αρχαιοελληνικά ιδεώδη (αν και ο αρχαιοελληνικός κόσμος, με τη χρονική περίοδο που καλύπτει και την πανσπερμία ιδεολογιών, πεποιθήσεων και πολιτικών στάσεων, δύσκολα μπορεί να εκληφθεί ως ολότητα). Γιατί, λοιπόν, η συγκεκριμένη παράταξη επιμένει να χρησιμοποιεί τα σύμβολα αυτά, επιχειρώντας τον καθαγιασμό τους και εμμένοντας στην «ελληνικότητά» τους;
Για να επιβληθούν πολλά φασιστικά καθεστώτα, επιδίωξαν πρώτα εκλογική νομιμοποίηση παραπλανώντας μεγάλο μέρος των ψηφοφόρων. Σε εποχές οικονομικής δυσπραγίας, πνευματικής πενίας, γενικευμένης ημιμάθειας και απαξίωσης, τέτοια προπετάσματα καπνού αποδεικνύονται αποτελεσματικά.
 Επιπρόσθετα, τα ακροδεξιά καθεστώτα του 20ού αιώνα (της 4ης Αυγούστου και της 21ης Απριλίου συμπεριλαμβανομένων, για τα οποία η Χρυσή Αυγή με κάθε ευκαιρία εκδηλώνει τη συμπάθειά της) επιδίωξαν την ταύτισή τους με την «αρία» ελληνική φυλή και προέβαλαν εαυτούς ως συνεχιστές του «καθαρού πνεύματος» και της «εθνικής υπεροχής», με τη χρήση τέτοιων συμβόλων.
Εν κατακλείδι, η Χρυσή Αυγή επιχειρεί να απενοχοποιήσει ιστορικές περιόδους και σύμβολα που έχουν καταγραφεί με μελανά χρώματα. Εκμεταλλευόμενη τη δυσλειτουργία του δημοκρατικού πολιτεύματος και την απουσία κριτικών αντιστάσεων, έχει ήδη σπείρει την αμφιβολία σε υπολογίσιμο μέρος του εκλογικού σώματος μήπως «επί χούντας ήταν καλύτερα» ή ότι «έναν Μεταξά χρειαζόμαστε και σήμερα». Με τον ίδιο τρόπο, προσπαθεί να αδρανοποιήσει ιστορικά εθνικά αντανακλαστικά και να αποκαταστήσει φασιστικά σύμβολα.
Η συλλογική μας μνήμη, νωθρή και εξασθενημένη από την επίπλαστη ευημερία του πρόσφατου παρελθόντος, είναι επιρρεπής στη νεοναζιστική προπαγάνδα.
Μόνη απάντηση, η απαίτηση για περισσότερη δημοκρατία και επανασύσταση των θεσμών, η επιστροφή στα ανθρωπιστικά ιδεώδη και στην πνευματική εξωστρέφεια· τα χαρακτηριστικά, δηλαδή, που έκαναν τον αρχαίο κόσμο να μεγαλουργήσει. 
Η πρακτική της Χρυσής Αυγής, που βρίσκει ολοένα και μεγαλύτερη ανταπόκριση, οδηγεί στην αντίθετη ακριβώς κατεύθυνση. 
Λογικό και μάλλον προβλέψιμο· σπείραμε ανέμους και τώρα θερίζουμε θύελλες.



Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου